Dossier: Lokaal middenveld in Vlaanderen

In dit rapport wordt een analyse gemaakt van netwerken tussen lokale besturen en middenveldorganisaties die zich het lot van vluchtelingen en asielzoekers aantrekken. De casestudie spitst zich toe op de netwerken die ontstaan zijn in 2015-2016, tijdens de zogenaamde ‘opvangcrisis’, in drie steden: Gent, Sint-Niklaas, en Mechelen. Er is ook aandacht voor hoe ze verder werken in de periode na 2016. De meeste van deze netwerken werden afgebouwd in 2018 bij de eerste daling van de asielaanvragen, maar we zien in 2019 dat deze terug in werking worden gesteld nu er een nieuwe stijging van asielaanvragen plaatsvindt.

Dit rapport geeft de bevindingen weer van focusgroepen die in 5 kleinere gemeenten georganiseerd werden. In elke gemeente was er een bijeenkomst met mensen uit het lokale verenigingsleven en eentje met lokale bestuurders. Deze resultaten zijn niet persé representatief maar wel indicatief voor wat er gaande is bij het lokale middenveld in kleinere gemeenten.

De vaststellingen die in deze nota gepresenteerd worden gaan over een bepaald deel van het lokale middenveld. Zo werden de welzijnsorganisaties en organisaties in de sociale economie (beschutte en sociale werkplaatsen) integraal op Vlaams niveau in kaart gebracht (wegens hun bredere regionale werkingsgebied en hun relatie met de Vlaamse overheid), waar we waarschijnlijk andere tendensen zullen vaststellen.

Deze nota vat de voornaamste methodologische kenmerken samen van de bevraging die werd gehouden bij lokale middenveldorganisaties in 14 Vlaamse steden en gemeenten. De focus lag op de rollen die deze organisaties opnemen. Verder werd gekeken naar hun relatie met de lokale overheid, hun vrijwilligersgroep en hun praktijken rond diversiteit.