In welke mate en op welke manier spelen middenveldorganisaties in Vlaanderen een 'politieke rol'? En wat verstaat men daaronder? Zijn er verschillen tussen middenveldsectoren? Op deze en andere vragen vind je in dit dossier (aanzetten van) antwoorden.
Deze paper is gebaseerd op gesprekken met 14 kritische middenveldstemmen uit Vlaanderen en Brussel. Hij wil expliciet debat uitlokken en we hopen dan ook dat deze paper een bijdrage levert aan gesprekken binnen middenveldorganisaties.
In deze paper behandelen we concreet de volgende vragen. Nemen Vlaamse middenveldorganisaties een politieke rol op? In welke mate doen ze dit? Doen ze dit meer of minder dan lokale middenveldorganisaties in Vlaanderen? Zijn hierin verschillen merkbaar tussen de verschillende middenveldsectoren? In welke mate speelt het thema waarrond ze werken een rol? Op welke manier vullen Vlaamse middenveldorganisaties deze rol in? Hoe is het opnemen van een politieke rol geëvolueerd over de voorbije tien jaar? Hangt het opnemen van een politieke rol samen met de bron van financiële middelen waarmee de organisatie werkt? En tot slot: werken middenveldorganisaties ook politiserend?
In dit interview dat verscheen in het maartnummer van SAMPOL gaat Stijn Oosterlynck, coördinator van CSI Flanders, onder andere in op de vraag of ons land zonder middenveld kan bestuurd worden.
Op 21 juni namen een honderdtal geïnteresseerden uit middenveldorganisaties, burgerinitiatieven en overheden, in het BIP in Brussel deel aan The Floor is Yours #1, de eerste activiteit in het kader het Leerplatform dat het onderzoeksproject flankeert.
Hier vindt u een verslagnota van de discussiegroep "Middenveldorganisaties experimenteren met hun politieke rol".
De nota bevat de voornaamste elementen uit de presentatie en de discussie.
In dit rapport worden de manieren bestudeerd waarop middenveldorganisaties de belangen van sociaal uitgesloten groepen kunnen behartigen aan de hand van een casestudie van de Verenigingen Waar Armen het Woord Nemen. Hoe zetten Verenigingen Waar Mensen in Armoede het Woord Nemen in op maatschappelijke verandering? Wat zijn de belangrijke strategieën voor het opnemen van hun politieke rol en welke verschillen zien we binnen de sector? Wat zijn belangrijke evoluties en innovatieve ideeën binnen deze sector wat betreft het opnemen van hun politieke rol als vertegenwoordiger van mensen in armoede?
Dit rapport beschrijft hoe vrouwenvereniging Femma gedurende de afgelopen beleidsperiode (2016-2020) inzette op vernieuwing. Het rapport focust op twee innovaties. Zo wordt beschreven hoe Femma een andere invulling geeft aan haar politieke rol. Daarnaast wordt toegelicht hoe Femma de groeiende etnisch-culturele diversiteit in de samenleving tracht te incorporeren. Beide elementen tonen een “vrouwenvereniging in beweging” en schetsen het beeld van een middenveldorganisatie die op een erg reflectieve manier en vanuit haar missie zoekt naar een antwoord op de vraag van “hoe te verenigen in de 21ste eeuw”.
Op welke manier vullen koepels van Vlaamse middenveldorganisaties vandaag hun politieke rol in? Een snel veranderende samenleving plaatst het middenveld en haar koepels voor uitdagingen, ook op politiek vlak. Maatschappelijke verschuivingen als ontzuiling, mediatisering, polarisering, individualisering en toenemende volatiliteit lijken de spelregels van het politieke bedrijf te herschrijven. De centrale vraag in deze spotlightpaper is of en hoe middenveldkoepels met hun politieke rolopname inspelen op deze evoluties.
Naar aanleiding van o.a. de open brief die heel wat middenveldorganisaties onderschreven in reactie op een uitgelekt fragment in de onderhandelingsnota integratie en inburgering, schreef Stijn Oosterlynck deze opinie die op 9 september in De Standaard verscheen.
Deze surveypaper biedt een diepgaande analyse van de politieke rol die Vlaamse middenveldorganisaties opnemen. De paper sluit aan bij het gelijkaardig rapport dat voor een breder publiek bestemd is, maar bevat meer technische uitleg, cijfers, tabellen en analyses.
Deze onderzoeksnota geeft een overzicht van de algemene bevindingen uit de CSI Flanders bevraging van lokale middenveldorganisaties in een selectie van 14 Vlaamse gemeenten. De bevindingen rond diversiteit en de relatie met de lokale overheid worden in aparte nota’s voorgesteld.
Naar aanleiding van een opiniestuk van Beweging.net over de systematische verzwakking en verdachtmaking van het middenveld door de overheid, kroop Stijn Oosterlynck in de pen. "Veel middenveldorganisaties claimen in hun zoektocht naar een nieuwe politieke rol steeds meer het primaat van het politieke. Ze richten zich niet louter op partijen, parlementen en besturen (‘de politiek’), maar herpositioneren zichzelf als aanjagers van het georganiseerde meningsverschil over de gewenste inrichting van de samenleving (‘het politieke’)."
Is het middenveld toe aan een herwaardering van haar politieke rol? Is diversiteit wel voldoende realiteit in het middenveld? Op 8 juni organiseren we vanuit CSI Flanders een gespreksnamiddag over twee uitdagingen waar middenveldorganisaties mee worstelen én experimenteren.